Duurzaamheidsscores in de supermarkt: deze startup wil 't regelen

Wat is de CO2-impact van een pot pindakaas of een pak hagelslag? Moeilijk te zeggen, want dat hoeven producenten niet op hun verpakking te vermelden.

Amsterdammer Ajay Varadharajan (35) biedt verduurzamende supermarkten een oplossing met zijn startup GreenSwapp. Zijn bedrijf ontwikkelde software die precies berekend hoeveel broeikasgassen er per product zijn uitgestoten. Ook laat de startup zien hoeveel water er is gebruikt en welke invloed de producent had op de biodiversiteit.

Als Business Insider Nederland Varadharajan spreekt op techbeurs CES in Las Vegas, is de ondernemer druk bezig zijn stand in te richten met een nagebouwd supermarktje. Het ad hoc-schap op de beursvloer biedt een bonte verzameling aan chocoladerepen, koekjes en koffiepoeder.

Op de labels met de verkoopprijzen staat aangegeven wat de klimaatscore van de producten is. De ene chocoladereep van Hershey’s krijgt klimaatscore B, terwijl de andere het moet doen met een D. Duurzaamheidslabels op de prijskaartjes bij artikelen in de supermarkt, dat is de wereld waar Varadharajan naartoe wil.

Algoritme helpt GreenSwapp bij analyses

Om tot zijn klimaatscores te komen, spit de startup een hele berg aan data door, zoals de impact van het transport, de verpakking en de productie. "We maken gebruik van een levenscyclusanalyse om per stap in de toeleveringsketen de uitgestoten emissies vast te stellen", legt Varadharajan uit.

"Gewoonlijk duurt zoiets per product wel een half jaar. Albert Heijn verkoopt daarentegen wel 40.000 unieke producten. Voor ieder product zo'n afzonderlijke analyse uitvoeren, dat is niet te doen."

Dankzij een op kunstmatige intelligentie gestoeld algoritme van GreenSwapp kan dat wel, betoogt de ondernemer. "Op de achterkant van producten staat welke ingrediënten ervoor gebruikt zijn, maar vaak niet hoeveel. Wel is er een voedingswaardetabel. Ons algoritme berekent precies de verhouding van de ingrediënten die nodig is om tot de aangegeven voedingswaarde te komen."

Om te weten wat de impact van ieder afzonderlijk ingrediënt is, maakt GreenSwapp gebruik van eerder gepubliceerde levenscyclusanalyses. "Daar zijn er door de jaren heel veel van verschenen per ingrediënt", zegt Varadharajan.

De ondernemer stelt kunstmatige intelligentie in te zetten om voor ieder ingrediënt de impact weer te geven. "Stel bijvoorbeeld dat een bedrijf zijn cacao uit Ivoorkust haalt, dan scant onze software alle levenscyclusanalyses van cacao uit Ivoorkust om tot een gemiddeld uitstootplaatje te komen."

Tot slot "tweakt" hij de gestandaardiseerde data die uit deze analyse komen rollen. "Hierbij voegen we data uit de toeleveringsketen toe, waaronder de nuances [CO2-impact, red.] van de landbouw, verwerking, het transport en de verpakking. Als een product biologisch is geproduceerd, nemen we dat ook mee in onze analyse."

Eerste klanten aan boord: pilot met Albert Heijn

GreenSwapp heeft zijn eerste klanten al binnen. Online supermarkt Crisp is al klant en supermarkten Albert Heijn en Ekoplaza doen momenteel een pilotproject met de startup. Ook stelt de startup in gesprek te zijn met Amerikaanse retailpartijen. "Bedrijven moeten door nieuwe wetgeving [de Europese CSRD-wetgeving, red.] openheid geven over hun CO2-uitstoot. Dat kost veel arbeid, terwijl wij dit proces voor ze kunnen automatiseren."

Bedrijven betalen een bedrag per product voor het gebruik van de licentie, legt de ondernemer zijn verdienmodel uit. Naarmate bedrijven meer producten toevoegen, neemt de prijs per product volgens hem af.

Toch, wordt het geen dure grap als een winkel 40.000 producten aanbiedt? "Het is duurder als je zelf je analyse moet doen", zegt de ondernemer droogjes. "Sterker nog, zoiets is simpelweg onmogelijk op die schaal van producten."

Varadharajan werkte jaren als klimaatconsultant. Hij richtte GreenSwapp in 2017 op als duurzame supermarkt, maar besloot al snel het roer om te gooien. Wilde hij écht impact maken, dan was het bestieren van één supermarkt misschien niet de meest efficiënte manier. "Je wordt toch niet snel de grootste supermarktketen van het land."

Door duurzaamheidsdata inzichtelijk te maken, zou hij meer groene invloed kunnen uitoefenen, dacht Varadharajan. Hij bouwde een online scanner waarmee consumenten barcodes konden scannen, om erachter te komen wat de klimaatimpact was. Deze scanner heeft hij inmiddels afgeschoten, omdat Varadharajan verwachtte in de zakelijke markt verder te kunnen komen. Een "zakelijke beslissing", aldus de ondernemer.

Startup ziet kansen voor toekomstige beursgang

Al is GreenSwapp nog maar een kleine startup met een half miljoen euro aan groeigeld op de teller, toch ziet Varadharajan kansen om al over een paar jaar de beurs op te gaan.

"We willen onze dienst uitbreiden naar mode, technologie en cosmetische producten", zegt de ondernemer. "In deze sectoren kunnen we op basis van de materialen en studies ook dit soort analyses uitvoeren. Daarom denk ik dat dit bedrijf snel zou kunnen groeien en grote markten zou kunnen veroveren."

Toch is het Varadharajan niet puur om bedrijfssucces te doen. Als voormalig klimaatconsultant weet hij alles over klimaatverandering. Hij kan alle kantelpunten voor klimaatrampen zo opnoemen. "Veel mensen weten daar weinig van af, maar als je het weet, ga je je er zorgen over maken."

Varadharajan maakt zich vooral zorgen over de gevolgen voor derdewereldlanden. Bijvoorbeeld in India, waar hij opgroeide. "Ik was er laatst nog. In het zuiden van het land kan het nu warmer dan 50 graden worden, merkte ik. Dat is waanzin. Toen ik er opgroeide, werd het er meestal niet warmer dan 30 graden. Wij voelen de effecten in Noord-Europa nu nog minder, maar ook het Noorden zal uiteindelijk aan de gevolgen moeten geloven."

LEES OOK: Met alle weggegooide inlegzooltjes in één jaar tijd kun je heel Nieuw-Zeeland vullen. Toch blijkt recyclen financieel weinig lonend